ฝันร้ายเป็นครั้งคราวถือว่าเป็นเรื่องปกติ
เป็นการตอบสนองของร่างกายต่อภาวะเครียดอย่างหนึ่ง..
แต่...ถ้าเกิดบ่อยตั้งแต่ 2 ครั้งต่อสัปดาห์
ติดต่อกันไปเกิน 6 เดือนเรียกว่า...
ฝั น ร้ า ย เ รื้ อ รั ง
ทางการแพทย์ได้จัดแบ่งฝันร้ายเรื้อรังออกเป็น 3 แบบด้วยกันคือ. . .
1. กลุ่มอาการฝันร้าย
- เกิดตอนดึกมากเกี่ยวกับความรู้สึกกังวล กลัว
- ความรู้สึกถูกกดขี่บีบคั้นอย่างทารุณ
- ความรู้สึกอับอายขายหน้า พลาดหวัง ล้มเหลว
การปฐมพยาบาล
ปลอบขวัญให้กำลังใจ ความอบอุ่น
ระวัง! ในรายที่มีอาการทางจิต ซึมเศร้า
หรือ มีความคิดที่จะฆ่าตัวตาย
ควรปรึกษาจิตแพทย์ทันที
2 . อาการตระหนกตกใจตอนกลางคืน
เกิดตอนหัวค่ำ พบมากในเด็ก แต่อาการจะหายเมื่อเป็นวัยรุ่น
อาการที่สำคัญ
- ตกใจตื่น ร้องกรี๊ดลั่น บอกไม่ได้ว่าเกิดอะไรขึ้น
-เหงื่อออก หายใจแรง ปัสสาวะรดที่นอน ละเมอพูด
ถ้า
อาการเหล่านี้เกิดชึ้นอย่าง เฉียบพลันในผู้ใหญ่ ต้องสงสัยความผิดปกติในสมอง เช่น
เนื้องอกในสมองส่วน Temporal
การบาดเจ็บสมองส่วน Cerebrum
การรักษาพยาบาล
มุ่งเน้นไปที่ครอบครัวและปรับปรุงอนามัยในการนอน ได้แก่
1. นอนเป็นเวลา เช่น 6 ควรจะเข้านอนแต่หัวค่ำ 6 ควรจะนอนอย่างน้อย 6 - 8 ชั่วโมงต่อวัน
2. อย่าดื่มกาแฟ, เหล้า สูบบุหรี่หลังอาหารเย็น
3. ผ่อนคลายจิตใจก่อนเข้านอน
4. ไม่ควรใช้ห้องนอนทำกิจกรรมอย่างอื่น เช่น ดูโทรทัศน์ เขียนหนังสือ ทำงาน
5. อย่างีบหลับ หมายถึง ในขณะที่ทำภาระกิจหน้าที่การงานอยู่ หากรู้สึกง่วงนอนขึ้นมา
ให้ลุกไปล้างหน้า อาบน้ำหรือทำอะไสบายๆ เพื่อเป็นการผ่อนคลาย หรือสามารถที่จะเข้า นอนได้ก็ควรจะทำ
แต่ไม่ควรจะคิดว่าขอนอนสัก10-20นาที แล้วจะตื่นขึ้นมาทำธุระต่อซึ่ง
การทำเช่นนั้นจะเป็นการฝึกนิสัยการงีบหลับและยังส่งผลเสียต่อพฤติกรรม และเป็นการสร้าง
โอกาสให้เกิดอาการฝันร้ายได้เสมอ เพราะจิตใจและสมองจะคอยกระตุ้นตลอดว่า
ยังมีภาระงานคั่งค้างอยู่ตลอดเวลา
6. อย่ารับประทานอาหารหนักก่อนนอน
7. ออกกำลังกายตอนเย็นอย่างสม่ำเสมอ
8. อย่าฝืนหลับหรือบังคับตัวเองให้หลับ ถ้าไม่หลับ ให้ลุกขึ้นทำอะไรเพลินๆ จนเหนื่อย ก่อน จนรู้สึกว่าง่วงนอน
3.
ความผิดปกติจากความเครียดหลังเกิดอุบัติเหตุ
มี 2 ระยะ คือ เฉียบพลัน และ เรื้อรัง พบบ่อยหลังเกิดการบาดเจ็บอย่างรุนแรง
ในวัยเด็กและวัยรุ่น ผู้ป่วยที่ถูกไฟลวก จะเป็นกันบ่อย
อาการแสดงสำคัญ ได้แก่
- กระสับกระส่าย เคร่งเครียด
- ซึมเศร้า ฝันร้าย
การรักษา
ใช้จิตบำบัด เพื่อทำให้พวกเขากลับเข้าสู่สังคมได้อีกครั้งหนึ่ง
- การฆ่าตัวตายที่เกิดจากความเครียด หลังเกิดอุบัติเหตุ มักเกิดขึ้นได้เสมอ
- ญาติผู้ป่วยควรดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิด และอย่าปล่อยให้ผู้ป่วยอยู่คนเดียว
ยากับการฝันร้าย
มียาหลายตัวที่ทำให้เกิดฝันร้าย จึงจำเป็นต้องรู้ประวัติการใช้ยาอย่างละเอียด ถ้าพบในผู้ใหญ่
ที่เกิดอาการฝันร้ายอย่างเฉียบพลัน ยาที่ชักนำให้เกิดฝันร้าย
ได้แก่. . .
1. ยาที่ใชัรักษาโรคความดันโลหิตสูงบางชนิด เช่น รีเซอร์ปีน กลุ่มที่มีฤทธิ์ปิดกั้นเบต้ารีเซบเตอร์
กลุ่มที่มีฤทธิ์ยับยั้งโมโนเอมีนออกซิเดส
2. ยาที่มีฤทธิ์ห้ามเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส เช่น ยารักษาต้อหิน ยารักษากล้ามเนื้ออ่อนเปลี้ย
ยารักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
3. ยารักษาโรคพาร์กินสัน เช่น เลโวโดปา
4. ยาแก้ภาวะซึมเศร้า เช่น กลุ่มไตรไซคลิก
ยาที่หยุดใช้แล้วจะเกิดฝันร้าย ได้แก่ . . .
1.) แอลกอฮอล์ (เหล้า)
2.) ยานอนหลับ เช่น กลุ่มบิทูเรต กลุ่มเบ็นโซไดอะเซพีนส์ J
คำแนะนำ: เมื่อใช้หรือหยุดยาเหล่านี้แล้วฝันร้าย ควรปรึกษาแพทย์ทันที.
ฝันร้าย
